วัยทารก เป็นช่วงวัยที่มีการเจริญเติบโตและพัฒนาอย่างรวดเร็วทั้งด้านร่างกาย สมอง อารมณ์ และสังคม โดยแบ่งพัฒนาการออกเป็น 4 ด้านหลัก ดังนี้ ดูบทความที่เกี่ยวข้องเพิ่มเติม
1. พัฒนาการด้านกล้ามเนื้อ
- กล้ามเนื้อมัดใหญ่ ควบคุมการเคลื่อนไหวร่างกายโดยรวม เช่น การควบคุมศีรษะ การนอนคว่ำ การพลิกตัว การนั่ง การคลาน การยืน การเดิน
- กล้ามเนื้อมัดเล็ก ควบคุมการเคลื่อนไหวของอวัยวะส่วนปลาย เช่น มือ นิ้วมือ เท้า นิ้วเท้า
ตัวอย่างกิจกรรมส่งเสริมพัฒนาการด้านกล้ามเนื้อ
- กล้ามเนื้อมัดใหญ่: จับตะแคง นอนคว่ำ พลิกตัว ดึงตัวลุกขึ้นนั่ง คลาน จับยืน เดิน
- กล้ามเนื้อมัดเล็ก: หยิบจับสิ่งของ เขย่าของเล่น ปั้นดินสอสี วาดรูป กินอาหารเอง
2. พัฒนาการด้านภาษา
- ทารกแรกเกิดจะส่งเสียงร้องไห้เพื่อสื่อสาร
- เริ่มส่งเสียงอ้อแอ้ เล่นเสียง
- พูดคำศัพท์ง่ายๆ เช่น “แม่” “พ่อ”
- เข้าใจคำศัพท์ง่ายๆ
- พูดประโยคง่ายๆ
ตัวอย่างกิจกรรมส่งเสริมพัฒนาการด้านภาษา
- พูดคุยกับทารกบ่อยๆ
- เล่านิทาน ร้องเพลง
- เล่นเกมฝึกพูด
- อ่านหนังสือให้ฟัง
3. พัฒนาการด้านอารมณ์และสังคม
- แสดงอารมณ์ต่างๆ เช่น ยิ้ม หัวเราะ ร้องไห้ โกรธ
- รู้สึกผูกพันกับพ่อแม่
- เริ่มเล่นกับเด็กวัยเดียวกัน
- เรียนรู้ที่จะรอคอย
- เรียนรู้ที่จะแบ่งปัน
ตัวอย่างกิจกรรมส่งเสริมพัฒนาการด้านอารมณ์และสังคม
- เล่นกับทารกอย่างสม่ำเสมอ
- พาไปพบปะเด็กวัยเดียวกัน
- อ่านหนังสือให้ฟัง
- เล่นเกมฝึกบทบาทสมมุติ
4. พัฒนาการด้านสติปัญญา
- เรียนรู้ผ่านประสาทสัมผัสทั้ง 5
- สนใจสิ่งรอบตัว
- เล่นของเล่น
- เรียนรู้การแก้ปัญหา
- เรียนรู้การคิด
ตัวอย่างกิจกรรมส่งเสริมพัฒนาการด้านสติปัญญา
- เล่นของเล่นเสริมพัฒนาการ
- พาไปเที่ยวชมสถานที่ต่างๆ
- เล่นเกมฝึกสมอง
- อ่านหนังสือให้ฟัง
การส่งเสริมพัฒนาการทั้ง 4 ด้านของวัยทารก
- พ่อแม่ควรเล่นกับลูกอย่างสม่ำเสมอ
- พูดคุยกับลูกบ่อยๆ
- อ่านหนังสือให้ลูกฟัง
- พาไปพบปะเด็กวัยเดียวกัน
- เลือกของเล่นที่เหมาะสมกับวัย
- สังเกตพัฒนาการของลูกอย่างใกล้ชิด
- ปรึกษาแพทย์หากกังวลเกี่ยวกับพัฒนาการของลูก
การส่งเสริมพัฒนาการทั้ง 4 ด้านของวัยทารกอย่างเหมาะสม จะช่วยให้ทารกมี สุขภาพกายและใจที่ดี เรียนรู้และเติบโตอย่างเต็มศักยภาพ ปรับตัวเข้ากับสังคม มีความสุขในชีวิต อนาคตที่สดใสของลูกน้อย เริ่มต้นได้ที่ การเอาใจใส่การกระตุ้นพัฒนาการ ความรักและความอบอุ่นจากครอบครัว
