น้ำไขข้อ (Synovial Fluid) คือ ของเหลว ใส หนืด ไม่มีสีหรือสีเหลืองอ่อน คล้ายไข่ขาว ที่อยู่บริเวณข้อต่อ ลดการเสียดสีของกระดูกอ่อน ช่วยให้สามารถเคลื่อนไหวร่างกายได้สะดวก
ถ้าเกิดการเจ็บป่วยต่างๆกับร่างกาย เช่น ข้ออักเสบ, เกาต์, ติดเชื้อ และภาวะเลือดออกง่าย อาจทำให้น้ำไขข้อมีความผิดปกติและอาจทำให้เกิดโรคต่างๆที่เกี่ยวกับข้อต่อได้
น้ำไขข้อแห้ง
องค์ประกอบหลักในน้ำไขข้อ ประกอบไปด้วย ลูบริซิน, โปรตีเนส, คอลลาจีเนส และพรอสตาแกลนดิน รวมไปถึง ไฮยาลูรอนอนุภาคใหญ่ (High molar mass hyaluronan) ทำหน้าที่สำคัญในการดูแล บำรุงรักษาข้อต่อ
- ช่วยให้น้ำไขข้อมีความหนืด หนา ที่เหมาะสม ช่วยหล่อลื่น ป้องกันไม่ให้ข้อต่อสึกหรอ
- ช่วยลำเลียงสารอาหาร ไปให้กระดูกอ่อนและโครงสร้างอื่นๆบริเวณข้อต่อ
- ช่วยลดแรงกระแทกและกระจายแรงกดของข้อต่อ
เมื่ออายุเยอะขึ้น น้ำไขข้อจะเริ่มลดลง อาจทำให้เกิดภาวะต่างๆที่เกี่ยวข้องกับข้อต่อ รวมไปจนถึงโรคข้อเข่าเสื่อม อาการที่จะพบได้ถ้าน้ำไขข้อแห้ง คือ มีเสียงก๊อบแก๊บตามข้อ ปวด บวม ตึงบริเวณข้อเข่า
อาหารที่ช่วยเพิ่มน้ำไขข้อ
- ผักสีเขียวเข้ม เช่น คะน้า ผักโขม บรอกโคลี
- โอเมก้า-3 พบได้ในปลา ถั่ว และเมล็ดธัญพืช
- เคอร์คูมิน พบได้ในขมิ้น
- อาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง เช่น เบอรี่ หัวหอม กระเทียม
โรคข้อเข่าเสื่อม
โรคข้อเข่าเสื่อม มีโอกาสเกิดขึ้นได้เมื่ออายุมากขึ้น โดยเฉพาะเมื่ออายุ 45 ปีขึ้นไป แต่ก็อาจเกิดได้ในคนที่อายุไม่มาก สาเหตุอาจมาจากกรรมพันธุ์, การบาดเจ็บ, การติดเชื้อ หรือน้ำหนักเกิน
ข้อเข่าเสื่อมเป็นภาวะที่มีการกระแทกระหว่างข้อต่อ กระดูดอ่อน แล้วทำให้กระดูกข้อต่อเสียดสีกัน จนเกิดอาการปวด บวม ตึง เคลื่อนไหวยาก ข้อแข็ง รู้สึกถึงความฝืด ติดขัดของข้อ
อาการของข้อเข่าเสื่อม
- เจ็บตอนที่เคลื่อนไหว และจะดีขึ้นถ้าได้พัก
- บวม
- รู้สึกอุ่นๆในข้อ
- ข้อเข่าตึงตอนเช้า หรือตอนที่นั่งนานๆ
- เคลื่อนไหวลำบาก ลุกนั่ง ขึ้นบันได้ หรือเดินได้ไม่คล่องเหมือนเดิม
- เข่าดังก๊อบแก๊บ ตอนที่ขยับ
การรักษาข้อเข่าเสื่อม
- ลดน้ำหนัก สามารถช่วยลดอาการปวดเข่า จากโรคข้อเข่าเสื่อมได้
- เพิ่มกล้ามเนื้อรอบข้อเข่าให้แข็งแรง
- ใช้ยาแก้ปวด แก้อักเสบ เพื่อบรรเทาอาการปวด
- ฉีดสเตียรอยด์หรือฉีดไฮยาลูรอนเข้าข้อเข่า เพื่อเพิ่มน้ำในข้อ
- ใช้อุปกรณ์ช่วยพยุงข้อเข่า
- ทำกายภาพบำบัด เพิ่มกล้ามเนื้อและความยืดหยุ่นของข้อต่อ
- ทำการผ่าตัดด้วยวิธีที่เหมาะสมสำหรับแต่ละคน
- การรักษาทางเลือก เช่น ฝังเข็มหรือทานอาหารเสริม
ข้อมูลอ้างอิง
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK274/ (Accessed on 19 May 2023)
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537114/ (Accessed on 19 May 2023)
- https://www.webmd.com/arthritis/synovial-joint-fluid-analysis (Accessed on 19 May 2023)
- https://www.webmd.com/osteoarthritis/ostearthritis-of-the-knee-degenerative-arthritis-of-the-knee (Accessed on 19 May 2023)