ข้อเสียของการนอนดึก หากละเลยจะเกิดผลเสียและโทษอะไรบ้าง

การอดนอนหนึ่งหรือสองวันอาจยังไม่มีอะไรเกิดขึ้น แต่หากใครที่ละเลยการนอนหลับอย่างมีคุณภาพ นอนดึกเกือบทุกวัน หรือนอนไม่เป็นเวลาต่อเนื่อง โดยเฉพาะเมื่อเข้าสู่วัยทำงานหรือวัยกลางคน ทำงานหนักจนเกินไป จะมีสัญญาณที่ส่งผลเสียทางสุขภาพระยะเริ่มต้น ข้อเสียของการนอนดึกส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานของร่างกาย รวมถึงระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย และยังส่งผลต่อด้านจิตใจและอารมณ์ เช่น ระหว่างวันรู้สึกไม่สดชื่น ไม่มีชีวิตชีวา มีอาการเฉื่อยชา ไม่มีสมาธิจดจ่อ นั่นแสดงว่าร่างกายพักผ่อนไม่เพียงพอ นอกจากจะมีผลเสียทางร่างกายแล้วยังมีผลเสียทางจิตใจและอารมณ์ เช่น โกรธง่าย มีอารมณ์แปรปรวน ไม่คงที่ ซึมเศร้า จะเห็นได้ว่าการพักผ่อนนอนหลับนั้นเป็นสิ่งสำคัญ

ทำไมคนเราต้องนอน?

นาฬิกาชีวิต (Body Clock) คือวงจรของระบบการทำงานในร่างกายมนุษย์ หรือเรียกว่า Circadian Rhythms นาฬิกาชีวิต 24 ชั่วโมง ที่มีหน้าที่ควบคุมการทำงานของระบบต่าง ๆ ในร่างกาย เป็นสัญญาณเตือนให้ร่างกายตื่นตอนกลางวัน พักผ่อนตอนกลางคืน การนอนหลับจะช่วยให้ร่างกายได้พักผ่อน ช่วยให้ผ่อนคลายและช่วยความจำดีอีกด้วย เราต้องนอนในที่มืด จะช่วยให้เราหลับสนิท ขณะที่เราหลับสมองจะผลิต Growth Hormone ออกมา และผลิตสารเมลาโทนิน (Melatonin) การอดนอนไม่เพียงแค่รบกวนการนอนหลับ แต่จะมีผลต่อการทำงานของสมองในส่วนต่าง ๆ ให้ทำงานผิดไป และลดความสามารถของเราด้วย

5 สาเหตุของการอดนอน

ก่อนจะเจาะลึกถึงผลเสียของการนอนดึก เรามารู้จักสาเหตุของการอดนอนที่นำไปสู่ความผิดปกติของระบบประสาทกัน ก่อนดีกว่า

1. ความผิดปกติของการนอนหลับ

ความผิดปกติของการนอน เช่น โรคลมหลับ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ และกลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุขสามารถรบกวนรูปแบบการนอน ทำให้เกิดอาการนอนไม่หลับ

2. โรคเรื้อรัง

ความเจ็บป่วยทางจิต อาการปวดเรื้อรัง มะเร็ง โรคหลอดเลือดสมอง และอัลไซเมอร์สามารถลดระยะเวลาการนอนหลับและรบกวนการนอนหลับสนิท

3. อายุ

ความชรามักมาพร้อมกับโรคเรื้อรังที่รบกวนการนอนหลับและทำให้นอนไม่หลับ

4. ความเครียด

ความเครียดเป็นปัจจัยที่พบบ่อยที่สุดที่ขัดขวางการนอนหลับตามปกติ ส่วนใหญ่เกิดจากปัญหาทางอาชีพและส่วนตัว

5. ตารางเวลาที่เปลี่ยนแปลง

การเปลี่ยนแปลงตารางเวลาอย่างกะทันหัน เช่น การเกิดทารกคนใหม่ หรืองานใหม่ที่ต้องเข้ากะกลางคืน

17 อาการคนนอนดึก

นี่คืออาการบางอย่างที่บ่งบอกว่านอนหลับไม่เพียงพอในตอนกลางคืน

• ผลกระทบต่อสมาธิและความจำ
• อาการง่วงนอน
• หน่วยความจำไม่ดี
• ความรู้สึกเจ็บป่วย
• ปัญหาสุขภาพทางจิต
• ความสับสน
• ขาดความสนใจ
• หลับยาก
• ตื่นกลางดึก
• ตื่นเช้าเกินไป
• รู้สึกไม่กระปรี้กระเปร่าเมื่อตื่นนอน
• อ่อนเพลียและงัวเงียระหว่างวัน
• เครียด อารมณ์ไม่ดี หงุดหงิด หดหู่ วิตกกังวล
• ไม่มีสมาธิจดจ่อกับงานหรือหลงลืม
• ทำงานผิดพลาดมากขึ้น เกิดอุบัติเหตุบ่อยครั้งขึ้น
• กังวลเรื่องการนอนหลับยาก
• อุปสรรคในการเรียนรู้และทำงาน

12 ผลเสียและโทษของการนอนดึก

การนอนดึกอาจส่งผลเสียต่อสุขภาพหลายประการ และที่เด่นชัดที่สุดได้แก่

1. การเพิ่มน้ำหนัก

ข้อเสียของการนอนดึกที่พบบ่อยที่สุดคือน้ำหนักขึ้น การนอนดึกจะเพิ่มระดับความเครียดซึ่งส่งผลให้หันไปใช้นิสัยการกินที่ไร้อารมณ์และไร้ความคิด นิสัยการกินที่ไม่ดีต่อสุขภาพเหล่านี้ทำให้มีน้ำหนักเพิ่มขึ้นในระยะยาว นอกจากนี้ ยังติดนิสัยชอบทานของว่างขณะนอนดึก ซึ่งจะทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นอีก

2. ประสิทธิภาพทางการทำงานลดลง

การนอนดึกหมายถึงระยะเวลาการนอนที่ลดลง ลดเวลาพักผ่อนและทำให้ร่างกายเป็นอัมพาตด้วยความเหนื่อยล้า สมาธิ ทักษะการแก้ปัญหา และความคิดสร้างสรรค์จะหมดไปเมื่อทำงานหนักเกินไปโดยไม่ได้พักผ่อนอย่างเหมาะสม

3. ความดันโลหิตสูง

ผลเสียของการนอนดึกอีกอย่างคือเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูง ระดับความเครียดจะเพิ่มขึ้นเมื่อนอนดึก ซึ่งอาจทำให้หลอดเลือดแดงเสียหายและเพิ่มระดับความดันโลหิตได้

4. โรคเบาหวาน

ข้อเสียของการนอนดึกจะทำให้ระยะเวลาการนอนหลับลดลงสามารถทำให้เป็นโรคเบาหวานได้ เมื่อนอนดึกเป็นประจำ ร่างกายจะเริ่มประหยัดพลังงานและเพิ่มความต้านทานต่ออินซูลิน สิ่งนี้อาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดพุ่งสูงขึ้น อะไรก็ตามที่กินเข้าไปจะไม่หล่อเลี้ยงเซลล์ ซึ่งจะทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น

5. หัวใจวาย

ความดันโลหิตและสุขภาพหัวใจสัมพันธ์กันอยู่เสมอ การนอนหลับเป็นการพักผ่อนสำหรับระบบเผาผลาญ ระดับความดันโลหิตจะลดลงถึงระดับที่ต่ำกว่าเมื่อนอนหลับ หากระยะเวลาการนอนหลับน้อยลง ความดันโลหิตจะยังคงสูงเป็นเวลานาน สิ่งนี้จะทำร้ายหลอดเลือดทำให้เกิดอาการหัวใจวาย

6. โรคหลอดเลือดสมอง

เช่นเดียวกับที่เรากล่าวไว้ข้างต้น หลอดเลือดได้รับความเสียหายเมื่อระยะเวลาการนอนหลับลดลง ดังนั้นสิ่งนี้จึงไม่เพียงส่งผลกระทบต่อหัวใจ แต่ยังรวมถึงระบบประสาทส่วนกลางด้วย จึงทำให้เกิดโรคหลอดเลือดสมองได้ ดังนั้นการนอนดึกอาจทำให้อายุขัยสั้นลงได้จากการเจ็บป่วย

7. ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ

ผลเสียต่อมาของการนอนดึกคือภูมิคุ้มกันอ่อนแอ! การนอนหลับช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นของระบบภูมิคุ้มกันโดยการทำให้มีประสิทธิภาพในการต่อสู้กับเชื้อโรคหรือสารก่อภูมิแพ้ใหม่ๆ หากระยะเวลาการนอนน้อย ร่างกายจะมีเวลาในการเตรียมตัวเพื่อต่อสู้กับการติดเชื้อน้อยลงด้วย ซึ่งจะทำให้เจ็บป่วยได้ง่ายมาก อีกอย่างการนอนหลับก็มีส่วนสำคัญในการฟื้นตัวเช่นกัน หากป่วยและนอนหลับไม่สนิท ต้องใช้เวลาพักฟื้นนานขึ้น

8. ความใคร่ลดลง

ข้อเสียของการนอนดึกอีกประการหนึ่งก็คือความใคร่คนจำนวนมากลดลง ฮอร์โมนทางเพศที่สำคัญ เช่น เทสโทสเตอโรนจะหลั่งออกมาระหว่างการนอนหลับ และระยะเวลาการนอนที่น้อยจะลดการหลั่งของฮอร์โมนดังกล่าว ดังนั้น การอดนอนจะทำลายแรงขับทางเพศและทำให้ความต้องการทางเพศลดลง ส่งผลให้ภาวะมีบุตรยากและภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ

9. ความผิดปกติทางจิต

การนอนหลับเป็นอาหารสมองและหากนอนหลับไม่เพียงพอ กำลังทำให้สมองขาดอาหาร สิ่งนี้ทำลายการทำงานของสมองและในบางกรณีอาจทำให้เกิดการอักเสบได้ ในระยะยาวจะทำให้เกิดความผิดปกติทางจิตใจ เช่น ภาวะซึมเศร้าหรือวิตกกังวล ส่งผลเสียต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิต

10. การทำงานของสมองผิดพลาด

ข้อเสียของการนอนดึกส่งผลต่อการทำงานของสมองเกือบทุกด้าน การตัดสินใจยาก สมาธิ โฟกัส การแก้ปัญหา ความตื่นตัว การใช้เหตุผลเชิงตรรกะ และการคิดที่ซับซ้อน ดังนั้น สมองที่อดนอนไม่เพียงแต่รบกวนประสิทธิภาพการทำงานเท่านั้น แต่ยังขัดขวางกิจกรรมประจำวันขั้นพื้นฐานอีกด้วย

11. ความผิดปกติในระบบการย่อยอาหาร

การนอนไม่เพียงพอสามารถเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดปัญหาในระบบการย่อยอาหาร เช่น ท้องอืด อาการกรดไหลย้อน และปัญหาทางเดินอาหาร

12. ปัญหาความสัมพันธ์

ความไม่พอใจและความเครียดที่เกิดจากการอดนอนสามารถทำลายความสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัว เพื่อนร่วมชั้นเรียน หรือเพื่อนร่วมงานได้

วิธีแก้การนอนดึก

ต่อไปนี้เป็นเคล็ดลับที่มีประสิทธิภาพที่สามารถช่วยให้เลิกนิสัยนอนดึกได้

• ออกกำลังกายอย่างน้อยวันละ 30 นาที จะทำให้หลับเร็วขึ้น
• หลีกเลี่ยงสารที่บริโภคมากเกินไป เช่น คาเฟอีน นิโคติน และแอลกอฮอล์ เนื่องจากสารเหล่านี้สามารถรบกวนรูปแบบการนอนหลับปกติได้
• พยายามให้ร่างกายได้รับแสงแดดโดยตรงอย่างน้อย 10 นาที เพราะจะช่วยควบคุมจังหวะการเต้นของหัวใจ
• สุดท้าย วางโทรศัพท์มือถือและแล็ปท็อปก่อนเข้านอนอย่างน้อยสองชั่วโมง

---

วงจรการนอนหลับที่ถูกขัดจังหวะอาจเกิดจากหลายสาเหตุ ข้อเสียของการนอนดึก เช่น การรบกวนการนอน ความเครียด อายุ และโรค การอดนอนเรื้อรังสามารถนำไปสู่ผลกระทบต่างๆ เช่น ความดันโลหิตสูง น้ำหนักขึ้น ผลผลิตไม่ดี โรคหัวใจและหลอดเลือด เบาหวาน ซึมเศร้า วิตกกังวล และความใคร่ลดลง การนอนดึกอาจส่งผลต่อสุขภาพทั้งทางกายและทางจิตอย่างร้ายแรง ควรให้ความสำคัญกับการนอนเพียงพอเพื่อให้ร่างกายและจิตใจของเราสามารถทำงานและฟื้นตัวได้อย่างเต็มที่