สิวอุดตันเกิดจากอะไร? สิวอุดตัน หรือสิวหัวขาว/หัวดำ เป็นปัญหาผิวหนังที่พบบ่อย โดยเฉพาะในวัยรุ่น สิวเหล่านี้เกิดจากการอุดตันของรูขุมขน เมื่อ น้ำมัน เซลล์ผิวที่ตายแล้ว และ แบคทีเรีย สะสมตัวจนอุดตันรูขุมขน
แม้ว่าสิวอุดตันอาจจะดูไม่สวยงาม แต่ ไม่เป็นอันตราย สิวอุดตันพบได้ทั้งในวัยรุ่นและผู้ใหญ่ จัดเป็นสิวแบบไม่อักเสบ ซึ่งรักษาได้ง่ายกว่าสิวแบบอักเสบ เช่น สิวหัวหนอง หรือ สิวหัวนูนแดง
สาเหตุหลักสิวอุดตันเกิดจากอะไร?
- การผลิตน้ำมันมากเกินไป: ต่อมไขมันใต้ผิวหนังผลิตน้ำมันมากเกินไป
- เซลล์ผิวที่ตายแล้ว: เซลล์ผิวที่ตายแล้วสะสมบนผิวหนัง อุดตันรูขุมขน
- แบคทีเรีย: แบคทีเรีย Propionibacterium acnes (P. acnes) เจริญเติบโตในรูขุมขนที่อุดตัน
- ฮอร์โมน: การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน โดยเฉพาะฮอร์โมนเพศชาย กระตุ้นการผลิตน้ำมัน
- กรรมพันธุ์: บุคคลที่มีประวัติครอบครัวเป็นสิวมักมีแนวโน้มเป็นสิวอุดตันได้ง่าย
- ยาบางชนิด: ยาสเตียรอยด์ ยาลิเทียม ยาต้านชัก ฯลฯ
- เครื่องสำอาง: เครื่องสำอางบางชนิดอุดตันรูขุมขน
- ความเครียด: ความเครียดกระตุ้นการผลิตฮอร์โมน cortisol ซึ่งกระตุ้นการผลิตน้ำมัน
- อาหาร: อาหารบางชนิด เช่น อาหารที่มีน้ำตาลสูง อาหารแปรรูป อาจกระตุ้นการเกิดสิว
สิวอุดตัน แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ดังนี้
- สิวหัวขาว (Whiteheads): เกิดขึ้นเมื่อรูขุมขนปิด น้ำมัน เซลล์ผิวที่ตายแล้ว และแบคทีเรีย สะสมอยู่ภายในรูขุมขน โดยผิวหนังด้านบนยังคงปิดอยู่
- สิวหัวดำ (Blackheads): เกิดขึ้นเมื่อรูขุมขนเปิด น้ำมัน เซลล์ผิวที่ตายแล้ว ดันตัวขึ้นมาจนทะลุผิวหนังด้านบน ทำให้รูขุมขนกว้างขึ้น และเมื่อก้อนไขมันนี้สัมผัสกับอากาศ จะเกิดปฏิกิริยากับออกซิเจน ทำให้บริเวณนั้นเปลี่ยนเป็นสีดำ สีดำไม่ได้เกิดจากสิ่งสกปรก แต่เกิดจากปฏิกิริยาทางเคมีที่เกิดขึ้น
วิธีป้องกันสิวอุดตัน
- ล้างหน้าวันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น ด้วยผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดผิวที่อ่อนโยน
- ทาครีมกันแดด SPF 30 ขึ้นไป
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้า
- เลือกใช้เครื่องสำอางที่ไม่ก่อให้เกิดสิว (non-comedogenic)
- ทานอาหารที่มีประโยชน์ หลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลสูง อาหารแปรรูป
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
- นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
- ควบคุมความเครียด
การรักษาสิวอุดตัน
- ยาแต้มสิว: ยาที่มีส่วนผสมของกรดซาลิไซลิก หรือเบนโซอิลเปอร์ออกไซด์
- ยาละลายสิว: ยาที่มีส่วนผสมของเรตินอยด์
- การรักษาด้วยแสง: การรักษาด้วยแสงเลเซอร์ หรือแสงสีฟ้า
- ยาคุมกำเนิด: ยาคุมกำเนิดบางชนิดช่วยลดการผลิตฮอร์โมนเพศชาย
- ยาปฏิชีวนะ: ยาปฏิชีวนะกิน หรือทา เพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรีย
มีวิธีการต่างๆ ที่สามารถนำไปปฏิบัติเพื่อป้องกันและจัดการกับสิวอุดตัน เช่น การไม่เอามือสัมผัสใบหน้า การนอนหลับพักผ่อนอย่างเพียงพอ และการหลีกเลี่ยงเครื่องสำอางที่มีน้ำมัน หากรู้ว่าสิวอุดตันเกิดจากอะไร? ป้องกันหรือรักษาด้วยยาทั่วไปไม่ออกผล และสิวอุดตันยังคงอยู่เกิน 6-8 สัปดาห์ ควรนัดหมายแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อพิจารณาแนวทางการรักษาอื่นๆ ต่อไป
